07 maja 2025
Dowiedz się wszystkiego, co ważne o zatrudnieniu przez agencję pracy tymczasowej. Sprawdź, czym jest i z czego składa się umowa o pracę tymczasową.
Spis treści:
Umowa o pracę tymczasową to szczególny rodzaj zatrudnienia, który reguluje ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych z dnia 9 lipca 2003 r. (Dz. U. 2003 Nr 166 poz. 1608). Na jej podstawie pracownik tymczasowy jest zatrudniony przez agencję pracy tymczasowej w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz innego podmiotu, określanego jako pracodawca użytkownik.
W praktyce oznacza to, że praca odbywa się w systemie trójstronnym – stosunek pracy formalnie łączy pracownika z agencją, ale faktyczne obowiązki są wykonywane u pracodawcy użytkownika. Praca tymczasowa jest zatem rodzajem elastycznego zatrudnienia, który najczęściej dotyczy prac sezonowych, okresowych lub doraźnych. Taka forma współpracy sprawdza się m.in. podczas wzmożonego zapotrzebowania na pracowników (np. w handlu w okresie świątecznym), do zastępstw nieobecnych osób lub w projektach o określonym czasie trwania.
Agencja pracy tymczasowej zatrudnia pracownika tymczasowego do wykonywania pracy u tzw. pracodawcy użytkownika, zawierając z nim umowę o pracę na czas określony. Najczęściej jest to praca tymczasowa na podstawie ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, która określa maksymalny okres wykonywania pracy tymczasowej u jednego pracodawcy – do 18 miesięcy w ciągu 36 kolejnych miesięcy. To agencja, jako formalny pracodawca, odpowiada za podpisanie umowy, wypłatę wynagrodzenia, zgłoszenie do ZUS oraz kontrolę prawną nad całym procesem zatrudnienia.
Zgodnie z definicją zawartą w ustawie, pracodawca użytkownik to podmiot, który kieruje codzienną pracą pracownika, choć formalnie nie jest jego pracodawcą w rozumieniu Kodeksu pracy. Prawdziwym pracodawcą, który podpisuje z nim umowę o pracę tymczasową, wypłaca wynagrodzenie za pracę, opłaca składki ZUS i wystawia świadectwa pracy, jest agencja pracy tymczasowej.
Najważniejszą różnicą pomiędzy standardową umową o pracę a umową o pracę tymczasową jest liczba stron zaangażowanych w stosunek zatrudnienia. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z klasycznym układem: pracownik–pracodawca. W przypadku pracy tymczasowej relacja przebiega pomiędzy trzema stronami: pracownikiem, agencją pracy tymczasowej (która zatrudnia) oraz pracodawcą użytkownikiem (na rzecz którego praca jest wykonywana).
Mimo tej różnicy, zatrudnienie na podstawie umowy o pracę tymczasową niesie za sobą wiele podobieństw do klasycznej umowy o pracę – w tym m.in. prawo do urlopu wypoczynkowego, wynagrodzenia minimalnego, czy świadczeń chorobowych.
Ewidencja czasu pracy pracownika tymczasowego jest obowiązkowa i prowadzona przez pracodawcę użytkownika, u którego faktycznie wykonywana jest praca. Choć formalnie zatrudniony jest przez agencję, to właśnie użytkownik odpowiada za kontrolowanie godzin pracy, nadgodzin, przerw i obecności. Jest to szczególnie istotne w przypadku pracy tymczasowej na podstawie umowy o pracę na czas określony, ponieważ dokładna ewidencja pozwala na prawidłowe rozliczenie wynagrodzenia i świadczeń należnych za okres wykonywania pracy tymczasowej.
Tak, ale pod warunkiem, że jest wykonywana na podstawie umowy o pracę tymczasową. Staż pracy obejmuje wszystkie okresy zatrudnienia, które miały miejsce w ramach stosunku pracy. W praktyce oznacza to, że pracownik zatrudniony przez agencję pracy tymczasowej, który pracuje w oparciu o umowę o pracę, ma prawo do uwzględnienia przepracowanego czasu w swoim łącznym stażu.
Warto zaznaczyć, że jeśli praca tymczasowa została zrealizowana na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. umowy zlecenia), to taki okres nie będzie liczony do stażu pracy, ponieważ nie wynika z przepisów Kodeksu pracy.
Po zakończeniu pracy tymczasowej na podstawie umowy o pracę, agencja pracy tymczasowej ma obowiązek wystawienia świadectwa pracy. Dokument ten potwierdza m.in. okres wykonywania pracy tymczasowej, rodzaj umowy, a także pełni ważną rolę przy obliczaniu uprawnień do urlopów czy emerytury. Dotyczy to każdej osoby zatrudnionej w ramach umowy o pracę na czas określony – niezależnie od tego, czy pracowała miesiąc, czy cały dopuszczalny czas, czyli 18 miesięcy u jednego pracodawcy.
Tak, praca tymczasowa na podstawie umowy o pracę na czas określony wlicza się do okresów składkowych i tym samym ma wpływ na wyliczenie emerytury. Oznacza to, że każdy pracownik tymczasowy do wykonywania pracy, który jest objęty ubezpieczeniami społecznymi, gromadzi składki na ZUS, a okres wykonywania pracy tymczasowej doliczany jest do stażu emerytalnego. Warunkiem jest jednak zatrudnienie w oparciu o stosunek pracy, a nie na podstawie umów cywilnoprawnych.
Zatrudnienie tymczasowe nie wyklucza prawa do świadczeń chorobowych. Pracownik tymczasowy, który zawarł umowę na podstawie przepisów Kodeksu pracy, ma pełne prawo do zwolnienia lekarskiego (L4). Przysługują mu również takie same warunki jak w przypadku innych pracowników – czyli świadczenie chorobowe wypłacane od 34. dnia niezdolności do pracy przez ZUS (albo od 15. dnia w przypadku osób po 50. roku życia). Przez pierwsze dni niezdolności do pracy wynagrodzenie chorobowe wypłaca agencja pracy tymczasowej, jako płatnik składek.
W przypadku ciąży pracownica zatrudniona przez agencję pracy tymczasowej również podlega ochronie przewidzianej przez Kodeks pracy. Przede wszystkim, jeśli umowa o pracę tymczasową została zawarta na czas określony lub na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, i miałaby się zakończyć po upływie trzeciego miesiąca ciąży – to z mocy prawa ulega przedłużeniu do dnia porodu. W tym zakresie nie ma żadnych różnic względem standardowych umów o pracę.
Warto jednak wiedzieć, że jeśli umowa kończy się przed upływem trzeciego miesiąca ciąży, nie ma obowiązku jej przedłużenia, co sprawia, że termin podpisania umowy może mieć duże znaczenie w sytuacji ciąży.
Obowiązek zgłaszania pracownika do ZUS oraz opłacania odpowiednich składek (emerytalnych, rentowych, chorobowych, wypadkowych) spoczywa na agencji pracy tymczasowej. To ona jest formalnym pracodawcą i jako taka odpowiada za wszystkie obowiązki wobec ZUS – również wtedy, gdy pracownik tymczasowy wykonuje pracę za granicą.
Umowa o pracę tymczasową jest zawsze zawierana na czas określony. Zgodnie z przepisami ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, agencja pracy tymczasowej może skierować danego pracownika do wykonywania pracy na rzecz jednego pracodawcy użytkownika przez okres nieprzekraczający 18 miesięcy w ciągu 36 kolejnych miesięcy. Taki okres wykonywania pracy może być rozłożony na kilka umów, ale nie może przekroczyć wskazanych limitów czasowych.
Wynagrodzenie pracownika tymczasowego ustalane jest w porozumieniu pomiędzy agencją pracy tymczasowej a pracodawcą użytkownikiem. Choć to agencja wypłaca pensję, stawka wynagrodzenia powinna być zgodna z siatką płac obowiązującą u danego pracodawcy.
Co ważne, na podstawie art. 15 ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych, pracownik tymczasowy powinien być traktowany na równi z etatowymi pracownikami tej samej firmy – zarówno pod względem warunków pracy, jak i wynagrodzenia za pracę. Oznacza to również, że nie może on otrzymywać mniej niż wynosi minimalne wynagrodzenie określone przez rząd w danym roku.
Choć umowa tymczasowa zawierana jest na czas określony, pracownik zatrudniony przez agencję pracy tymczasowej ma prawo do urlopu wypoczynkowego proporcjonalnie do długości trwania zatrudnienia. Przysługują mu także inne uprawnienia wynikające z Kodeksu pracy, jak np. przerwy w pracy, prawo do bezpiecznych warunków zatrudnienia czy ochrona przed nieuzasadnionym wypowiedzeniem.
W przypadku zakończenia zatrudnienia, obowiązuje okres wypowiedzenia właściwy dla umów na czas określony. Jeśli umowa przewiduje dłuższy okres zatrudnienia, okres wypowiedzenia będzie zależny od stażu pracy u danego pracodawcy użytkownika, ale formalnie to agencja wypowiada umowę.
Umowa o pracę tymczasową to elastyczna forma zatrudnienia, dająca pracodawcom możliwość szybkiego reagowania na zmieniające się potrzeby kadrowe, a pracownikom – dostęp do rynku pracy, szczególnie w okresach przejściowych lub w poszukiwaniu doświadczenia. Choć formalnie różni się od standardowej umowy o pracę, to na podstawie umowy o pracę tymczasową przysługują podobne prawa – w tym prawo do urlopu wypoczynkowego, świadczeń chorobowych, stażu pracy, a także wynagrodzenia zgodnego z obowiązującymi przepisami.
Warto pamiętać, że całość procesu zatrudnienia koordynuje agencja pracy tymczasowej, a praca jest wykonywana na rzecz jednego pracodawcy użytkownika – z którym nie łączy pracownika formalny stosunek pracy, ale u którego faktycznie odbywa się codzienna praca. Przepisy wyraźnie wskazują, że czas zatrudnienia nie może przekraczać 18 miesięcy w okresie 36 miesięcy, a po tym czasie możliwe jest nawiązanie nowej umowy z innym pracodawcą użytkownikiem lub zatrudnienie na stałe.
