16 stycznia 2025
Zwolnienia grupowe to specyficzna forma rozwiązania stosunku pracy z większą liczbą pracowników, wynikająca z przyczyn niedotyczących danego pracownika. Są to sytuacje, w których decyzja o zwolnieniu wynika z potrzeb pracodawcy, takich jak trudna sytuacja ekonomiczna przedsiębiorstwa, modernizacja lub likwidacja stanowisk pracy. Pomimo że procedura może wydawać się klarowna, wymaga zastosowania odpowiednich zasad i przestrzegania przepisów kodeksu pracy. W artykule wyjaśniamy, jakie są kryteria doboru do zwolnienia, kto podejmuje decyzję o zwolnieniach i jak wygląda cały proces.
Spis treści:
Dobór pracowników do zwolnienia grupowego wymaga od pracodawcy zachowania szczególnej staranności i sprawiedliwości. Kryteria doboru pracowników do zwolnienia muszą być jasne, obiektywne i zgodne z przepisami prawa pracy. Pracodawca powinien kierować się następującymi kryteriami:
Wszystkie te kryteria należy stosować jednolicie i konsekwentnie, analizując sytuację każdego pracownika indywidualnie. Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, że decyzje o zwolnieniach muszą być uzasadnione i przejrzyste.
Kodeks pracy oraz ustawa z 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników regulują procedurę zwolnień grupowych. Zwolnienia z pracy można przeprowadzać w firmach zatrudniających co najmniej 20 osób, a ich zakres zależy od liczby pracowników i skali redukcji w okresie 30 dni:
Do liczby pracowników nie wlicza się osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, umów zlecenia czy pracowników tymczasowych.
Wybór pracownika do zwolnienia powinien opierać się na wcześniej ustalonych kryteriach. Należy również uwzględnić możliwość kontynuowania pracy przez osoby, które mają największe znaczenie dla funkcjonowania przedsiębiorstwa. Proces doboru powinien być przeprowadzony w oparciu o rzetelne analizy, takie jak:
Ważne jest, aby dobór pracowników do zwolnienia był zgodny z zasadami kodeksu pracy i przeprowadzony w sposób przejrzysty.
Tak, pracownikom zwolnionym z przyczyn niedotyczących danego pracownika przysługuje odprawa pieniężna. Wysokość odprawy zależy od stażu pracy w zakładzie:
Odprawa wynika z przepisów ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z pracownikami z przyczyn ich niedotyczących.
Niektóre grupy pracowników są objęte szczególną ochroną, co oznacza, że wypowiedzenie umowy o pracę w ich przypadku jest niedopuszczalne, chyba że zachodzą wyjątkowe okoliczności. Do chronionych pracowników należą:
Pracodawca nie może zwolnić tych osób, ale może zmienić warunki ich zatrudnienia, np. stanowisko lub wysokość wynagrodzenia.
Proces zwolnień grupowych wymaga przestrzegania określonych etapów:
W przypadku zwolnień indywidualnych, wypowiedzenie umowy o pracę następuje zwykle za porozumieniem stron lub z inicjatywy jednej z nich, np. w sytuacji, gdy pracownik naruszył regulamin pracy. Zwolnienia grupowe natomiast dotyczą większej liczby osób i są inicjowane przez pracodawcę, często w wyniku trudności ekonomicznych lub reorganizacji firmy.
Kadry Verte to miejsce, gdzie rozwijasz się zawodowo! Zapisz się na nasze szkolenia kadrowo płacowe lub szkolenia z prawa pracy i poznaj kluczowe zmiany. Dowiedz się, jak skutecznie zarządzać procesami kadrowymi i uniknąć problemów prawnych.
Grupowe zwolnienie pracowników to skomplikowany proces wymagający od pracodawcy przestrzegania procedur i stosowania sprawiedliwych kryteriów doboru pracowników do zwolnienia. Pracodawca musi pamiętać o ochronie praw pracowników, konsultacjach z przedstawicielami załogi i właściwym przeprowadzeniu procesu zgodnie z przepisami kodeksu pracy. Transparentność i uczciwość w doborze pracowników są kluczowe, aby uniknąć sporów i potencjalnych roszczeń przed sądem najwyższym.
