Zwolnienia grupowe w 2025 roku – wszystko, co musisz wiedzieć

12 czerwca 2025

W pierwszym kwartale 2025 r. tysiące osób straciło pracę w wyniku procesów redukcji zatrudnienia w wielu sektorach gospodarki – od przemysłu ciężkiego po branżę IT. W samym lutym 2025 r. pracodawcy zgłosili plany zwolnień grupowych obejmujące łącznie kilkadziesiąt tysięcy pracowników. Dla wielu to gorzki smak transformacji, dla innych – twarda rzeczywistość współczesnego rynku pracy. Dlatego dziś przybliżymy temat: zwolnienia grupowe – ich definicję, zasady postępowania, konsekwencje i prawa przysługujące zarówno pracodawcom, jak i pracownikom.

Spis treści:

• Zwolnienia grupowe – co to takiego?
• Zwolnienie grupowe pracowników w praktyce – jakie obowiązki ma pracodawca?
• Kogo można zwolnić, a kogo nie?
• Jakie kryteria decydują o tym, kto zostanie zwolniony?
• Odprawa – komu i ile przysługuje?
• Fala zwolnień w 2025 – jak wygląda sytuacja w Polsce?
• Co warto zapamiętać?

Zwolnienia grupowe – co to takiego?

Zwolnienia grupowe to szczególny tryb rozwiązywania umów o pracę, który regulowany jest ustawą z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. To rozwiązanie stosuje się w sytuacjach, gdy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy konieczna jest redukcja zatrudnienia na dużą skalę.

Do przeprowadzenia zwolnień grupowych dochodzi, gdy:

• Pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników,
• W okresie nieprzekraczającym 30 dni dochodzi do rozwiązania umowy o pracę z określoną liczbą pracowników,
• Przyczyny rozwiązania stosunku pracy nie dotyczą bezpośrednio samych pracowników, lecz wynikają z sytuacji ekonomicznej, organizacyjnej lub technologicznej zakładu.

Liczba zwolnionych a liczba zatrudnionych:

Zatrudnienie	Liczba zwolnionych
mniej niż 100 osób	co najmniej 10 osób
100–299 osób	co najmniej 10% załogi
300 i więcej	co najmniej 30 osób

Zwolnienie grupowe pracowników w praktyce – jakie obowiązki ma pracodawca?

W przypadku zwolnień grupowych pracodawca ma obowiązek przeprowadzenia szeregu działań administracyjnych i konsultacyjnych. Przede wszystkim powinien:

1. Zgłosić zamiar przeprowadzenia zwolnień grupowych do powiatowego urzędu pracy.
2. Przekazać informację do zakładowych organizacji związkowych lub – jeśli ich nie ma – do przedstawicieli pracowników.
3. Konsultować zamiar przeprowadzenia zwolnień grupowych ze stroną pracowniczą w sprawach dotyczących przyczyn, liczby pracowników, kryteriów ich doboru do zwolnienia oraz planowanych działań łagodzących skutki zwolnień.
4. Dążyć do zawarcia porozumienia z organizacjami związkowymi w sprawie zasad postępowania wobec pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia. Jeśli porozumienia nie uda się zawrzeć – pracodawca sam ustala regulamin.
5. 30 dni od dnia zawiadomienia powiatowego urzędu pracy może rozpocząć wręczanie wypowiedzenia umowy o pracę.

Wszystkie te kroki muszą zostać przeprowadzone z należytą starannością, ponieważ dotyczą spraw niezwykle wrażliwych społecznie.

Kogo można zwolnić, a kogo nie?

Zwolnienia grupowe to nie carte blanche dla pracodawców. Pomimo redukcji, obowiązują zasady ochrony stosunku pracy. Zgodnie z przepisami, rozwiązanie stosunku pracy w ramach zwolnienia grupowego może nastąpić, ale z wyłączeniem:

• Kobiet w ciąży,
• Osób na urlopie macierzyńskim, ojcowskim lub rodzicielskim (choć można im wypowiedzieć warunki pracy i płacy),
• Osób objętych szczególną ochroną, np. działaczy związkowych, społecznych inspektorów pracy czy osób w wieku przedemerytalnym.

Warto wiedzieć, że pracownik przebywający na urlopie wypoczynkowym lub na zwolnieniu lekarskim również może zostać objęty zwolnieniem grupowym, ale tylko po upływie okresu uprawniającego do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.

Jakie kryteria decydują o tym, kto zostanie zwolniony?

Pracodawcy, którzy muszą zwolnić tylko część kadry, nie mają ustawowo narzuconych wytycznych. W praktyce decydują takie czynniki, jak:

• Wykształcenie i kwalifikacje zawodowe,
• Staż pracy,
• Dotychczasowy przebieg kariery,
• Zdolności adaptacyjne,
• Znaczenie danego pracownika dla kluczowych procesów biznesowych.

Odprawa – komu i ile przysługuje?

Zgodnie z ustawą o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy, w przypadku zwolnień grupowych pracownikowi przysługuje odprawa pieniężna. Jej wysokość zależy od stażu pracy u danego pracodawcy:

• 1 miesiąc wynagrodzenia – zatrudnienie krótsze niż 2 lata,
• 2 miesiące – zatrudnienie od 2 do 8 lat,
• 3 miesiące – zatrudnienie ponad 8 lat.

Uwaga! Wysokość odprawy nie może przekroczyć 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Fala zwolnień w 2025 – jak wygląda sytuacja w Polsce?

W ciągu dwóch pierwszych miesięcy 2025 roku fala zwolnień objęła wiele regionów. Przykładowo, w fabryce łożysk tocznych w Kraśniku zgłoszono zwolnienia grupowe obejmujące łącznie ponad 400 osób. Jak donosi biznes w Interia.pl, wzrost stopy bezrobocia jest szczególnie widoczny w województwach śląskim i dolnośląskim.

Dane Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pokazują, że redukcje zatrudnienia wynikają głównie z przyczyn niedotyczących pracowników: automatyzacji, reorganizacji, likwidacji działów, a w wielu przypadkach – restrukturyzacji finansowej lub rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron.

Co warto zapamiętać?

• Zwolnienia grupowe to szczególny tryb rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, wymagający spełnienia wielu warunków formalnych.
• Proces musi być prowadzony we współpracy z związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników, a także powiatowym urzędem pracy.
• Odprawy przysługują każdemu pracownikowi, którego stosunek pracy w ramach zwolnienia grupowego został rozwiązany – proporcjonalnie do stażu.
• W praktyce procedura może trwać od 20 do 30 dni, a jej efektem może być rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia lub za wypowiedzeniem – w zależności od sytuacji.

Zakończenie

Zwolnienia grupowe to trudny temat – zarówno dla pracodawców, którzy muszą podjąć bolesne decyzje, jak i dla pracowników, którzy nierzadko niespodziewanie tracą zatrudnienie. W 2025 roku, gdy zmiany na rynku pracy są dynamiczne, a biznes musi działać elastycznie, znajomość zasad rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników staje się nie tyle wartością dodaną, co koniecznością.

Jeśli Twoją firmę czeka redukcja zatrudnienia, albo jesteś pracownikiem i obawiasz się o swoje stanowisko – nie działaj w pojedynkę. Skorzystaj z pomocy doradców, kontaktuj się z urzędem pracy, konsultuj z prawnikami i dbaj o swoje prawa.

FAQ – Zwolnienia grupowe

1. Czym są zwolnienia grupowe?

Zwolnienia grupowe to szczególny tryb rozwiązywania umów o pracę z przyczyn niedotyczących pracowników (np. reorganizacja, automatyzacja, redukcja etatów). Dotyczą sytuacji, gdy pracodawca zatrudniający co najmniej 20 osób rozwiązuje umowy z określoną liczbą pracowników w ciągu 30 dni.

2. Ilu pracowników trzeba zwolnić, by mówić o zwolnieniu grupowym?

• Co najmniej 10 pracowników – przy zatrudnieniu < 100 osób,
• Co najmniej 10% załogi – przy zatrudnieniu od 100 do 299 osób,
• Co najmniej 30 osób – przy zatrudnieniu ≥ 300 osób.

3. Jakie obowiązki ma pracodawca przy zwolnieniach grupowych?

Pracodawca musi:

• zgłosić zamiar zwolnień do powiatowego urzędu pracy,
• skonsultować się ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników,
• uzgodnić porozumienie lub ustalić regulamin zwolnień,
• odczekać 30 dni od zgłoszenia przed wręczeniem wypowiedzeń.

4. Kogo nie można objąć zwolnieniem grupowym?

Nie można zwolnić m.in.:

• kobiet w ciąży,
• osób na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim, ojcowskim (możliwe tylko zmiany warunków pracy),
• pracowników objętych szczególną ochroną (np. związkowców, pracowników w wieku przedemerytalnym).

5. Czy przysługuje odprawa przy zwolnieniach grupowych?

Tak. Wysokość odprawy zależy od stażu pracy u danego pracodawcy:

• 1 miesiąc wynagrodzenia – < 2 lata,
• 2 miesiące – 2–8 lat,
• 3 miesiące – > 8 lat.
  Limit odprawy to 15-krotność minimalnego wynagrodzenia.

6. Czy pracownik może odwołać się od zwolnienia grupowego?

Tak – jeśli uzna, że został zwolniony niezgodnie z przepisami (np. naruszenie kryteriów doboru lub ochrona prawna), może odwołać się do sądu pracy.