28 lutego 2025
Coraz częściej obserwujemy sytuacje, w których pracownik decyduje się nawiązać więcej niż jeden stosunek pracy. Oznacza to, że może on wykonywać obowiązki zawodowe dla kilku pracodawców jednocześnie lub podjąć dodatkowe zatrudnienie u tego samego pracodawcy. W związku z tym pojawia się pytanie: czy umowa o pracę dopuszcza możliwość posiadania kilku miejsc wykonywania obowiązków? Jak wygląda kwestia zgodności z Kodeksem pracy oraz prawami pracownika?
Spis treści:
Wskazanie dwóch miejsc pracy w umowie o pracę oznacza, że pracodawca może zobowiązać pracownika do wykonywania obowiązków w więcej niż jednej lokalizacji. Dla pracownika pracy w różnych miejscach może wiązać się to z koniecznością dojazdów oraz dostosowania się do zmiennych warunków pracy. Kluczowe jest, aby w umowie jasno określono oba miejsca wykonywania obowiązków oraz ewentualne zasady ich zmiany. Jeśli umowa obowiązuje od dnia 1 danego miesiąca, to od tego momentu pracownik musi być gotowy do świadczenia pracy w ustalonych lokalizacjach.
Umowa o pracę to dokument określający relacje między pracownikiem a pracodawcą, w którym obie strony uzgadniają swoje obowiązki i prawa. Pracownik zobowiązuje się do świadczenia pracy w określonym miejscu i czasie, zgodnie z poleceniami przełożonego. Pracodawca z kolei gwarantuje wynagrodzenie za wykonaną pracę. Warto podkreślić, że stosunek pracy istnieje tylko wtedy, gdy spełnione są konkretne przesłanki, takie jak osobiste wykonywanie obowiązków przez pracownika, podporządkowanie służbowe, wynagrodzenie za świadczenia pracy oraz wskazanie stałego miejsca wykonywania pracy. Wszystkie te kwestie regulowane są przez przepisy Kodeksu pracy.
Zgodnie z art. 29 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, każda umowa powinna zawierać zapis dotyczący miejsca świadczenia pracy. Nie istnieje jednak precyzyjna definicja tego pojęcia w prawie pracy, dlatego sposób jego wskazania może się różnić w zależności od uzgodnień między stronami. Miejsce wykonywania pracy może odnosić się zarówno do siedziby pracodawcy, jak i do innych wyznaczonych miejsc. Warto podkreślić, że miejsce pracy można określić w znaczeniu geograficznym – na przykład miasto, województwo lub nawet cały kraj, jeśli pracownik realizuje obowiązki w różnych lokalizacjach.
Standardowo w umowie wskazuje się jedno miejsce wykonywania pracy. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby w dokumencie znalazło się kilka miejsc wykonywania obowiązków – pod warunkiem, że jest to zgodne z charakterem pracy. Kodeks pracy nie zabrania określania kilku lokalizacji, pod warunkiem że każdorazowy obowiązek pracy w danym miejscu został wyznaczony i zaakceptowany przez obie strony.
Zgodnie z art. 1 pkt 2 Kodeksu pracy oraz orzecznictwem Sądu Najwyższego, nic nie stoi na przeszkodzie, aby miejsce zamieszkania pracownika zostało wskazane jako miejsce wykonywania pracy. Dotyczy to szczególnie pracy zdalnej lub sytuacji, w których charakter obowiązków nie wymaga obecności w siedzibie pracodawcy.
Nie istnieją przepisy, które zabraniałyby zawarcia dwóch różnych umów o pracę. Pracownik może zatrudnić się u kilku pracodawców jednocześnie lub podpisać drugą umowę z tym samym pracodawcą, jeśli jej zakres obowiązków znacząco różni się od tej pierwszej. Jedynym ograniczeniem może być umowa o zakazie konkurencji.
Zatrudnienie na podstawie dwóch umów u tego samego pracodawcy jest dozwolone, pod warunkiem że zakres obowiązków jest różny. Organy kontrolne mogą jednak sprawdzać, czy nie jest to próba obejścia przepisów dotyczących wynagrodzenia za godziny nadliczbowe. Pracodawca musi zadbać o to, aby każda umowa była zgodna z przepisami prawa pracy.
Zatrudnienie na podstawie więcej niż jednej umowy o pracę wymaga przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy. Każdy pracownik musi mieć zapewniony odpoczynek dobowy i tygodniowy. W przypadku dwóch różnych pracodawców nie ma ograniczeń dotyczących liczby etatów, pod warunkiem że nie narusza to norm prawnych.
Każda umowa o pracę jest rozliczana oddzielnie, co oznacza, że pracownikowi przysługują odrębne świadczenia, takie jak urlop czy wynagrodzenie. Dzięki temu może on korzystać z różnych praw pracowniczych wynikających z każdej umowy, co w niektórych przypadkach może okazać się korzystne. Posiadanie kilku umów wymaga jednak precyzyjnego planowania, aby nie naruszyć przepisów Kodeksu pracy.
